Antioxidants as a defence against reactive oxygen species

ABSTRACT
Reactive oxygen species are formed as a natural product of metabolic processes occurring in the organism or under the influence of external factors. Under homeostasis, they play an important role as a cellular signaling device. During oxidative stress, when they are produced in excess, they can cause damages to proteins, lipids, carbohydrates or nucleic acids. Exposure of cells and extracellular structures to free radicals activate natural mechanisms to eliminate free radicals and their derivatives. The aim of the article was to present what antioxidants are, and how they protect cells against the free radicals. The protective system against the free radicals consists of antioxidant enzymes: superoxide dismutase, catalase, glutathione peroxidases, and reductase. Low-molecular antioxidants such as vitamin C, E, carotenoids, coenzyme Q10, flavonoids, glutathione and melatonin also play an important role.

Keywords: antioxidants, free radicals, antioxidant enzymes, non-enzymatic antioxidants

STRESZCZENIE
Reaktywne formy tlenu powstają jako naturalny produkt procesów metabolicznych zachodzących w organizmie lub pod wpływem czynników zewnętrznych. W warunkach homeostazy ustroju pełnią ważną rolę jako sygnalizatory komórkowe. Wytworzone w nadmiarze, w czasie stresu oksydacyjnego, mogą powodować uszkodzenia w obrębie białek, lipidów, węglowodanów czy kwasów nukleinowych. Ekspozycja komórek oraz struktur pozakomórkowych na działanie wolnych rodników powoduje aktywację naturalnych mechanizmów, mających na celu eliminowanie wolnych rodników i ich pochodnych. Celem artykułu było przedstawienie roli antyoksydantów w procesie ochrony komórek przed działaniem wolnych rodników. System ochronny przed wolnymi rodnikami stanowią enzymy antyoksydacyjne: dysmutazy ponadtlenkowe, katalaza, peroksydazy glutationowe oraz reduktaza glutationowa. Ważną rolę pełnią również przeciwutleniacze niskocząsteczkowe, takie jak: witamina C, E, karotenoidy, koenzym Q10, flawonoidy, glutation czy melatonina.

Słowa kluczowe: antyoksydanty, wolne rodniki, enzymy antyoksydacyjne, przeciwutleniacze nieenzymatyczne